بیت کوین اولین و شناخته شده ترین ارزدیجیتال در بازار معاملات دیجیتالی است. بیت کوین بر روی شبکه بلاک چین (Blockchain) کار می‌کند. از مزایای بیت‌کوین محدود نبودن به مرزهای جغرافیایی است به طوری که در هر جای جهان و تنها با اتصال به اینترنت می‌توان از آن بهره مند شد. بیت کوین یک رمزارز دیجیتالی پرطرفدار است. تراکنش های این شبکه به صورت همتا به همتا و بدون نیاز به واسطه ها انجام می شوند. این بدان معناست که ما برای انجام تراکنش ها نیاز به نهاد های متمرکز مانند بانک یا موسسات دیگر نداریم.
دلار، یورو، ریال و غیره ؛ ارزهای فیات نام دارند. واحدهای پولی رایج سکه و اسکناس در دنیا که به‌عنوان واسطه‌ی اصلی مبادلات اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گیرند . بسیاری به اشتباه بر این باورند که این ارزها دارای پشتوانه هستند؛ اما این باور غلط است و پول‌ها رایج دنیا سال‌هاست که پشتوانه‌ای ندارند. تمامی ارزهای فیات توسط دولت‌ها تولید و اداره می‌شوند. اما اکثریت ارزهای دیجیتال را هیچ نهاد یا دولتی تولید و کنترل نمی‌کند و به‌طور کامل غیرمتمرکز در همه جای دنیا به طور گسترده اداره می‌شوند. فقط تعداد محدودی از این ارزها به‌صورت متمرکز اداره می‌شوند. تراکنش با ارزهای دیجیتال نیازی به واسطه‌‌ها ندارد و در سیستم‌های غیرمتمرکز انجام می‌گیرد. اما برای انجام تراکنش‌های مالی با ارز فیات حتماً به یک واسطه نیاز است. پس ارزهای فیات که همان پول رایج سنتی می باشد توسط سیستم متمرکز بانکی تولید و اداره می شوند و برای واریز و برداشت مبالغ و هر نوع انتقال و تراکنشی باید به سیستم متمرکز بانکی متصل شویم و در صورت تایید احراز هویت تراکنش ها توسط بانک تایید و انجام می شود ولی تفاوت اصلی بیت کوین با ارزهای سنتی در سیستم غیرمتمرکز بودن آن است. یعنی شما برای تایید و انجام هر نوع تراکنشی نیاز به تایید شخص یا نهاد دولتی خاصی ندارید . بیت کوین روی یک پایگاه داده غیرمتمرکز به اسم بلاک چین فعالیت می کند. بلاک چین چیست ؟ بلاک چین – همان بستری که در آن رمزارزها تراکنش می‌شوند . در پایگاه های داده بلاک چین، داده ها بین میلیون ها کامپیوتردر سرتاسر جهان توزیع شده اند و هیچ کس قادر به کنترل داده ها نیست و اگر شخصی بخواهد بلاک چین را هک کند باید بیش از ۵۱ درصد از کامپیوتر های این شبکه جهانی را که با رمزنگاری پیشرفته حفاظت شده اند را هک کند که تقریبا امری غیرممکن است. مثلا اگر توییتر روی بلاک چین اجرا شود هیچکس به جز شما نمی تواند توییت های خودتان را پاک کند، حتی مدیران شرکت توییتر. بلاک چین برای بسیاری از صنایع و مشاغل قابل استفاده است مانند رای گیری، پرداخت، سیستم های اداری، ذخیره قرارداد ها و … . استفاده از سیستم‌های رمزنگاری و فناوری بلاک چین در توسعه‌ی پروژه‌های ارز دیجیتال سبب شده است که امنیت این ارزها بسیار بالا باشد. کریپتوکارنسی‌ها در بستر شبکه‌ای بزرگ فعالیت می‌کنند که به آن «بلاک چین» می‌گویند. این شبکه، کاربران بسیار زیادی دارد و نمی‌توان در داده‌های آن دخل و تصرف کرد. همچنین در فرایند سرمایه‌گذاری در بازار کریپتوکارنسی، دارایی اشخاص در اختیار خود آن‌هاست و نیازی به انتقال دارایی شخصی به حساب نهاد، سازمان یا اشخاص دیگر و پرداخت مالیات نیست.
گسترده بودن، تعداد زیاد کاربران، نبود امکان تخلف و تقلب در شبکه و نبود ناظری بر شبکه آن را به محیطی آزاد و اثربخش برای فعالیت‌های ارتباطی در حیطه‌های مختلف مبدل می‌سازد.
مالک شبکه بیت کوین چه کسی است؟
در بیت کوین کاربران در سر تا سر جهان به شبکه متصل می شوند و آن را باهم کنترل می کنند. توسعه دهندگان بیت کوین اگرچه آن را بهبود می بخشند اما تغییر در پروتکل اصلی بیت کوین امکان پذیر نیست . بیت کوین به صورت متن باز منتشر شده است، هر کاربر می تواند نسبت به نیاز های خود از پروتکل برای ساخت برنامه های کاربردی استفاده کند. پس می توان نتیجه گرفت شبکه بیت کوین هیچ مالکی ندارد بلکه توسط هزاران کاربر در سطح بین المللی گسترده شده است .
تاریخچه بیت کوین؛ چه کسی بیت کوین را ختراع کرد؟
در سال 2008 میلادی یکی از عمیق ترین بحران های مالی در اقتصاد امریکا و جهان در طول تاریخ شکل گرفت . بحران‌های اقتصادی می‌توانند تاثیر به سزایی بر ارزش پول هر کشور داشته باشند . بعد از این بحران های مالی ارز دیجیتالی به نام بیت کوین در سال 2009 به وجود آمد . ارزی که فارغ از بانک‌ها و بحران‌های اقتصادی، تلاش می‌کند که ارزش پول کاربرانش را حفظ کند و حتی آن را افزایش دهد.
گفته می‌شود که سازنده بیت کوین، فردی به نام ساتوشی ناکوموتو (Satoshi Nakomoto) است. دقیقا مشخص نیست که ساتوشی ناکوموتو واقعا یک فرد است یا گروهی از افراد تحت این نام، اقدام به تولید «Bitcoin» کرده‌اند. تاکنون هویت این فرد یا گروه فاش نشده است و فقط چند حدس و گمان درباره آن وجود دارد. گفته می شود که زمان ارائه بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو حدود ۱ میلیون کوین برای خودش اختصاص داد. بنابراین اگر این روایت حقیقت داشته باشد، او روز به روز ثروتمند تر می شود و اگر قیمت بیت کوین همینطور افزایش پیدا کند، او تبدیل به ثروتمندترین فرد جهان خواهد شد.
اما ساتوشی فقط نام خالق بیت کوین نیست. هر بیت کوین را می‌توان به صد میلیون واحد تقسیم کرد و هر یک از این واحد‌ها ساتوشی نام دارند. ساتوشی ناکاموتو، وایت پیپر بیت کوین را در سایتی با دامنه‌ی bitcoin.org منتشر کرد. او در ۳ ژانویه سال ۲۰۰۹ اولین بلاک بلاکچین بیت کوین را استخراج کرد. در اولین بلاک بیت کوین نوشته شده بود: «در تاریخ ۳/۱/۲۰۰۹ نخست‌وزیر در آستانه دومین کمک مالی به بانک‌ها است.»
نحوه عملکرد بیت کوین چگونه است ؟
بیت کوین یک ارز دیجیتال است که از کلید عمومی رمزنگاری شده (آدرس عمومی) استفاده می‌کند. در پروتکل جهت انجام و تایید انواع تراکنش ها ، اعتماد از سازمان و انسان ها به کامپیوترها منتقل شده است. این ارز دیجیتال در واقع یک شبکه‌ی گسترده همتا به همتا است که با الگوریتم اجماع اثبات کار انجام تراکنش‌ها را تایید می‌کند . هر تراکنش بیت کوین با قدرت کامپیوتری و پردازشی بالایی ثبت می‌شود که به آن «اثبات کار» می‌گویند. با استفاده از این قدرت پردازش، بیت کوین یک شبکه‌ی پرداخت سریع و قابل اعتماد ایجاد می‌کند که هر کسی می‌تواند از آن استفاده کند. بیت کوین از یک آدرس به آدرس دیگر ارسال می‌شود و در ازای این انتقال‌ها از کاربران کارمزد دریافت می‌شود. هر کاربر بیت کوین به‌طور بالقوه می‌تواند تعداد زیادی آدرس داشته باشد.
هر تراکنش پرداختی بیت کوین به کل اعضای شبکه‌ی بیت کوین اعلام می‌شود تا بیت‌کوین‌های موجود دوبار خرج نشوند. بعد از تایید توسط نودهای شبکه، تراکنش توسط نودهای شبکه مهر زمان دریافت می‌کنند تا اطلاعات کاملشان در بلاکچین ذخیره شود. به طور کلی تمام تراکنش های دیجیتالی (متمرکز یا غیرمتمرکز)، برای انجام نیاز به تایید دارند. وقتی شما قصد ارسال پولی از طریق بانک دارید، در حقیقت طی یک سری مراحل ، سیستم ابتدا موجودی حساب بانکی شما را چک می کند و در صورت تطبیق آن با مبلغ تراکنش در مرحله بعد، موجودی حساب شما را کم می کند و به موجودی حساب دیگر اضافه می کند. اما همانطور که گفتیم، بیت کوین با سیستم غیرمتمرکز فعالیت می کند و واسطه هایی مانند بانک در این شبکه حذف شده اند. پس کامپیوترهای سراسر شبکه وظیفه تایید تراکنش ها را انجام می دهند. تمام تراکنش های بیت کوین به طور دائمی در یک دفترکل توزیع شده به اسم “بلاک چین” ثبت می شوند. جزیئات تراکنش های هرکیف پول در بلاک چین برای تمام کاربران قابل مشاهده است. تراکنش ها در بلاک ها قرار می گیرند که مانند برگه های این دفترکل توزیع شده است. حدود هر ۱۰ دقیقه بلاک جدیدی از تراکنش ها تولید می شود و بلاک های قبلی به بلاک چین می پیوندند. ماینر ها برای تایید هر بلاک در حال حاضر ۱۲٫۵ بیت کوین پاداش دریافت می کنند. در پروتکل مشخص شده برای بیت کوین، تعداد بیت کوین به ۲۱ میلیون محدود شده است. یعنی وقتی تعداد بیت کوین ها به ۲۱ میلیون واحد برسد، تولید بیت کوین ها متوقف خواهد شد و بیت کوین ها به گردش می افتند. محدود بودن تعداد بیت کوین ها بدان معنی است که بعد از آن هیچ کس نمی تواند بیت کوینی چاپ کند و تعداد آن مشخص است. بنابراین بیت کوین یک ارز ضد تورمی است. در ارزهای سنتی، دولت وقتی به مشکل میخورد، اسکانس های زیادی چاپ می کند و همین کار یکی از دلایل اصلی تورم است. یکی از دلایل رشد بیت کوین هم همین کمیاب بودن است.
بسیاری از محققین اقتصادی، بیت کوین را پایه گذار آزادی در تمام زمینه ها می دانند. آن ها معتقدند وقتی پول خصوصی شود و شبکه پولی بدون اشتباه در اختیار مردم باشد، بقیه مراحل آزادی هم خود به خود طی خواهد شد.
مزیت های بیت کوین؛
بیت کوین در سطح بین المللی بدون حد و مرز فعالیت می کند و در هر نقطه از جهان با اتصال به اینترنت می‌توان از این سیستم پرداخت امن و سریع استفاده کرد. بیت کوین بر روی شبکه‌ای از بلاک‌ها که به آن بلاکچین (Blockchain) می‌گویند، کار می‌کند. بلاکچین یک بستر شفاف و توزیع شده است که اطلاعات ثبت شده داخل بلاک‌های آن تحت هیچ شرایطی قابل حذف و تغییر نیستند. کارمزد تراکنش‌ها در این سیستم بسیار پایین‌تر از سیستم‌های بانکی است.سرقت و هک کردن آن بسیار دشوار و تا حدودی غیرممکن است.درعین شفافیت، حریم خصوصی طرفین تراکنش حفظ می‌شود.یک سیستم پرداخت همتا به همتاست که استفاده از آن نیاز به واسطه ندارد.تراکنش‌های بیت کوین غیرقابل بازگشت و لغو کردن هستند (تراکنش بیت کوین قطعی است).غیر متمرکز است. تحت کنترل هیچ سازمان، دولت یا شخص خاصی نیست.تراکنش‌های بیت کوین شفاف و برای همه قابل رویت است.امکان جعل کردن آن وجود ندارد.بیت کوین محدود به ۲۱ میلیون عدد موجود است و همین امر باعث می شود دچار تورم نخواهد شد.
استخراج و کسب درآمد ( ماینینگ ) بیت کوین چگونه است ؟
برای ادامه بحث نیاز است کمی با مسائل مربوط به ماینینگ و استخراج بیت کوین آشنا شویم تا درک مباحث آسان تر گردد . امروزه با اضافه شدن طرفداران ارز دیجیتال رقابت بر سر استخراج بسیار سخت شده است. حتی افرادی که دستگاه‌های سخت‌افزاری قوی هم دارند اکنون شانس چندانی برای رقابت ندارند. از این رو شاهد پیدایش استخرهای استخراج هستیم. در واقع، ماینرها با اشتراک‌گذاری قدرت هش خود می‌پذیرند که با دریافت سود کمتر، شانس‌شان را برای دریافت سود، افزایش دهند. به عنوان استخراج کننده یا همان ماینینگ کردن باید به قدرت هش ریت دستگاه توجه ویژه ایی داشت . اصطلاح هش ریت یعنی کامپیوتر شما به چه اندازه ایی توان و سرعت تولید و استخراج دارد.
بعد از انتخاب هش ریت مناسب برای دستگاه ماینر باید به این نکته توجه کنید که توان مصرفی دستگاه شما چند وات است زیرا که این مسئله در هزینه برق مصرفی که باید پرداخت کنید بسیار تاثیرگذار است . و اما اگر در استخر استخراج فعالیت داشتید باید به کارمزدی که استخر از شما مطالبه می‌کند نیز توجه داشته باشید. مبحث مهمی که در استخرهای استخراج بسیار قابل توجه است میزان سختی شبکه است . سختی شبکه چیست ؟ هر ۱۰ دقیقه یک بلاک جدید در شبکه بلاک چین ها ایجاد می‌شود. اگر قدرت هش یک دستگاه ماینر آن‌قدر بالا باشد که بتواند مثلا در ۶ دقیقه جواب مسئله را پیدا کند، در شبکه بی‌نظمی ایجاد می‌شود. به همین دلیل سختی شبکه در شبکه بیت کوین پیش بینی شده است . شبکه با سنجش قدرت پردازش ماینرهای حاضر در آن تقریبا هر ۲ هفته یک بار سختی را به‌روزرسانی می‌کند. کاربران متصل به بلاک چین ها به دو دسته کاربران عمده ( نودها) و کاربران عادی تقسیم بندی می شوند . حال تفاوت این دو دسته کاربر چیست ؟ کاربران عمده یا همان نودها کسانی هستند که با انجام فعالیت در بلاک چین ها تراکنش ها را ثبت و تایید می کنند و در واقع نودها با ماینر به شبکه وصل می شوند . شبکه بلاک چین، یک تکنولوژی غیرمتمرکز است که هیچ دولت، سازمان یا شخصی بر آن نظارت ندارد. علی‌رغم تمام مزایای این سیستم بدون یک نهاد نظارتی سنجش اعتبارعملیاتی که در شبکه انجام می‌شود ممکن است مختل شوند .
اما از آنجایی که تکنولوژی بلاک چین، غیرمتمرکز است تمام سیستم‌های متصل در شبکه این کار را انجام می‌دهند و نظارت فقط تحت اختیار یک شخص یا سازمان نیست. نودها (Node) در شبکه بلاک چین بیت کوین نقش همان نهاد نظارتی را دارند .
در واقع نودها یا همان کامپیوتری که به طور مستقیم به شبکه متصل می شود و دفتر کل را دریافت می کند وظیفه دارد در شبکه بلاک چین از تمرکززدایی و همچنین تبدیل بلاک چین به یک بستر امن برای تراکنش‌هایی که در شبکه انجام می شوند اطمینان کسب کنند . نودها باید برنامه مربوطه را روی سیستم خود نصب کنند و به سایر نودها یا سیستم‌های متصل در شبکه وصل شوند تا شبکه بتواند از قدرت سیستم آنها برای اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌ها کمک بگیرند به این ترتیب نودها بتوانند در نظارت و تایید تراکنش‌ها نقشی اساسی داشته باشند .
خرید و فروش بیت کوین چگونه انجام می پذیرد؟
نصب کیف پول
کاربر عادی برای اتصال به شبکه باید کیف پول دیجیتال داشته باشد . کیف پول دیجیتال کلید دسترسی به دارایی هر شخص در بلاک چین است که برای حفظ امنیت دارایی ها از رمز نگاری کلید نا متقارن که شامل رمزگذاری عمومی ( مشابه شماره حساب بانکی ) و رمز گشایی خصوصی ( مشابه رمز کارت بانکی ) می باشد استفاده می شود . کیف پول ارز دیجیتال 4 نوع متفاوت دارد که شامل کیف پول گرم ( اتصال به اینترنت دارد و امنیت پایین ) ، کیف پول سرد ( اتصال به اینترنت ندارد و در usb ذخیره می شود و دارای امنیت بالا ) ، کیف پول نرم افزاری ( بر نرم افزارهای کامپیوتر فرد کلید خصوصی تعرف می شود ) ، کیف پول سخت افزاری ( همان کیف سرد است که اطلاعات بر روی فلش ذخیره می شود و امن ترین راه محسوب می شود ) . در واقع کیف پول دیجیتال یک آدرس و رمزعبور در اختیار شما قرارمی دهد ، آدرس کیف پول دقیقا مانند شماره حساب بانکی شما می باشد و رمز عبور باعث امنیت بالاتری برای کیف پول شما می شود . ایمن ترین راه برای انتخاب کیف پول نوع سخت افزاری آن جهت تراکنش‌ها ضروری است . به این نکته توجه کنید کلید خصوصی کیف‌پولتان را در اختیار هیچکس قرار ندهید چرا که همانند رمز کارت بانکی شماست . یافتن صرافی معتبر و انجام احراز هویت
اگر معامله‌گر ارزهای دیجیتال هستید، پس از خرید در صرافی ایرانی آن را به یک صرافی بین‌المللی منتقل کنید که ضمن امکان معاملات بیشتر، کارمزد کمتری را بپردازید. در صورتی که ساکن ایران هستید باید ابتدا از طریق یک صرافی در داخل کشور، ریال خود را به «تتر» تبدیل کنید. سپس می‌توانید برای انجام معامله، تتر را به یک صرافی خارجی منتقل و به بیت‌کوین تبدیل کنید تا کارمزد کمتری بپردازید . صرافی‌های ایرانی معمولا امکان معاملات آتی و انواع دیگر معاملات را نمی‌دهند و شما فقط قادر به خرید و فروش در این صرافی‌ها هستید. پس در صورتی که قصد فعالیت در صرافی خارجی را داشته باشید باید حتما به این موضوع توجه کنید که به دلیل تحریم‌های اعمال شده علیه ایران، اکثر صرافی‌ها با ایرانی‌ها کار نمی‌کنند. بنابراین، اگر به عنوان یک ایرانی قصد فعالیت در این صرافی‌ها را داشته باشید باید با استفاده از «VPN» یا «VPS» با آی‌پی کشوری دیگر در این صرافی‌ها معامله کنید . معمولا می‌توان در صرافی‌های خارجی مبالغ پایین را بدون احراز هویت منتقل کرد؛ اما اگر صرافی به هویت شما شک کند یا اینکه خودتان بخواهید مبالغ بالاتری را معامله کنید نیاز به احراز هویت دارید. برای احراز هویت در صرافی‌های خارجی به پاسپورت نیاز خواهید داشت.
احراز هویت در صرافی‌های داخلی معمولا به وسیله کارت ملی یا گواهینامه انجام می‌شود. گاهی نیز از شما خواسته می‌شود متنی را نوشته و از خود یک عکس سلفی بگیرید تا صرافی مطمئن شود این خود شما هستید که قصد خرید و فروش را دارید.
خرید بیت کوین و انتقال به کیف پول
روند خرید ارزهای دیجیتال بسیار ساده است و برای این کار نیازی به دانستن امور فنی رمزارزها یا طرز کار آنها ندارید. با این حال، گذراندن دوره آموزش ارز دیجیتال چه بخواهید از امور فنی آن سر در آورید و چه فقط قصد خرید رمزارز داشته باشید ضروری است!
پس از ثبت‌نام و احراز هویت در صرافی، به مرحله آخر که به راحتی انتقال پول در بانک است می‌رسیم.
در صورتی که قصد خرید بیت کوین در صرافی داخلی را داشته باشید می‌توانید با شارژ حساب خود در صرافی خرید کنید. صرافی یا خود برای شما خرید می‌کند یا شما را به کاربری که قصد فروش دارد متصل می‌گرداند.
برای خرید در صرافی‌های خارجی نیز باید ابتدا ریال خود را به یک ارز دیجیتال مثل «تتر» تبدیل کنید و سپس آن را به یک صرافی خارجی مثل «صرافی بایننس» منتقل کرده و به راحتی بیت کوین بخرید. داشتن عمق بازار بالاتر و انجام سریع‌تر معاملات از جمله مزایای صرافی خارجی به بازارهای ایرانی است. بخشی از کاربران ایرانی نیز ترجیح می‌دهند در بازارهای جهانی مانند بایننس، بیت کوین خرید و فروش کنند. شرایط تحریم کاربران ایرانی و امکان بلوکه شدن حساب‌ها، ریسک استفاده از پلتفرم‌های خارجی را به شدت بالا برده و آن را تبدیل به روشی نامطمئن برای کسب سود از بازار بیت کوین کرده است.
روش دیگری برای خرید بیت کوین وجود دارد که خریدن بیت کوین از شخص است برخی از کاربران ترجیح می‌دهند همانطور که بیت کوین عملکردی همتا به همتا دارد، میزان ارز مدنظر خود را نیز از یک شخص حقیقی بخرند. با این حال این روش به خاطر کارمزد بالای شبکه برای انتقال لحظه‌ای بیت کوین، چندان به صرفه نیست و روز به روز استقبال از آن کاهش پیدا می‌کند.
