فورک بیت کوین چیست ؟
سال 2009 رمزارز بیت کوین (BTC) وارد دنیای کریپتوکارنسی شد . بسیاری از رمزارزهایی که بعد از بیت کوین معرفی شدند ، با الگوبرداری و تبعیت از الگوریتمهای بیت کوین برای سایر پروژهها در دنیای کریپتوکارنسی شکل گرفتند .
شبکه بلاکچین بیت کوین زمینه را به عنوان یک مدل یا الگوی اصلی برای ایجاد ارزهای دیجیتالی متفاوت و جدیدتر آماده کرده است ، که البته این ارزهای دیجیتال کاملاً با نسخه اولیه یا همان بیت کوین تفاوت دارند . بیت کوین در بسیاری از موارد برای خلق رمزارزهای مربوط به خودش ، خود را به عنوان مبنای اصلی قرار داده است .
برنامهنویسان از پروژههای قبلی خود نوعی انشعاب میگیرند که فورک نام دارد ، به این صورت که منبع هر پروژه کدی دارد که با کپی کردن آن و با اعمال اندکی تغییرات میتوانند انشعاب و یا پروژهی جدیدی ایجاد کنند .
به طور خلاصه فورک (fork) یکی از راههای اعمال تغییرات ، بهروزسانی و ارتقای بلاک چین است که باعث تغییر در کد یا پروتکل اصلی شبکه میشود . بعضی از این تغییرات با پروتکل قبلی سازگاری دارند که اصطلاحاً آنها را سافت فورک (soft fork) یا انشعاب نرم مینامیم و برخی دیگر، باعث ایجاد تغییرات پایهای در عملکرد بلاک چین میشوند بهنحوی که با پروتکل قبلی ناسازگار خواهند بود. این دسته از فورکها را هارد فورک (hard fork) مینامیم . در نتیجه فورک یا انشعاب در بیت کوین ، رمزارزهای مختلف و جدیدی با عناوین جدید معرفی شدند که بیت کوین کش (BTC) و لایت کوین (LTC) از جمله آنها هستند . ( فورک بیت کوین چیست )
دلایل پیدایش فورک چیست ؟
دلایل متعددی برای ایجاد فورکها در زنجیرهی بلوک می تواند وجود داشته باشد . برای مثال، هنگامی که تغییراتی در پروتکل رمز ارز به وجود میآید ، لازم است که کاربران و یا حتی کارشناسان مختلف پذیرش خود را نسبت به ورژن جدید و به روزرسانیهای انجام شده اعلام کنند . درست مثل افرادی که به صورت منظم برنامههای نصب شده بر روی کامپیوترشان را به روزرسانی میکنند . وقتی قوانین تغییر یافته و اعمال می شوند ، بلاک چین به دو انشعاب یا همان فورک تبدیل میشود . این قوانین در یک شماره بلاک مشخص (Block height) تغییر یافته و تاریخچه زنجیره جدید در آن شماره بلاک ، از تاریخچه زنجیره قدیمی جدا میشود .
از اصلی ترین دلایل ایجاد فورک به موارد زیر اشاره کرد :
فورک شبکه بهمنظور بهروزرسانی و افزودن قابلیتهای جدید :
با گذشت زمان یک شبکه بلاک چینی نیازمند بهروزرسانیهای فنی است تا هم شبکه را از خطرات پیش رو حفظ کند و هم امکان ایجاد قابلیتهای جدید را فراهم کند . یک نمونه از این فورکها در سال ۲۰۱۷ آپدیت سگویت (SegWit) که کوتاهشدهی عبارت Segregated Witness است، بر روی شبکه بیت کوین ایجاد شد . هدف از این فورک، برای محافظت از انعطافپذیری (Malleability) تراکنشها و افزایش ظرفیت بلاک (Block Capacity) در شبکه بلاک چین بیت کوین بود .
فورک بهعنوان راهحلی برای اختلافات فنی :
زمانی که بنیانگذاران ،توسعهدهندگان یا حتی افراد تأثیرگذار در اکوسیستم یک بلاک چین ، بر سر مسائل فنی شبکه دچار اختلاف نظر میشوند ، فورک کردن بلاک چین و ایجاد زنجیرهای جدید ، یکی از راهحلهای احتمالی خواهد بود . در سال ۲۰۱۷ بهدلیل اختلاف نظرهای گسترده درباره مقیاسپذیری بیت کوین ، بیت کوین کش (BCH) که یکی از فورکهای بیت کوین است ایجاد شد . در سال ۲۰۱۸ توسعه دهندگان فورک دیگری از جمله بلاک چین و ارز دیجیتال جدید BSV (بیت کوین ساتوشی ویژن) را ایجاد کردند .
فورک شبکه بهمنظور تقسیم اجماع :
این روش نیز شاردینگ (sharding) نام دارد . در برخی از بلاک چین ها ، از فورکها بهمنظور تقسیم قدرت اجماع شبکه بین چندزنجیره موازی استفاده میشود . در واقع در چنین مواردی ، زنجیره بلاک چین برای افزایش مقیاسپذیری و سرعت تأیید تراکنشها ، به چند زنجیره موازی و هماهنگ تقسیم میشود که هرکدام ، اعتبارسنجهای مخصوص به خود را دارند .
بازگردانی مبالغ از دست رفته، از طریق فورک :
گاهی بهدلیل وجود باگهای فنی در پروتکل بلاک چین، یا برنامههای غیرمتمرکزی که بر روی آن ایجاد شدهاند، بخش عظیمی از داراییهای کاربران، تحت تأثیر حملات هک از دست میرود. در چنین شرایطی، ممکن است توسعهدهندگان اصلی شبکه ترجیح دهند که با اعمال تغییراتی در بلاک چین، تراکنشهای کلاهبرداری را حذف کرده و سرمایهها را بازگردانند. ( فورک بیت کوین چیست )
هارد فورک چیست ؟
شکلگیری هارد فورک ممکن است توسط توسعهدهندگان یا اعضای یک انجمن رمزنگاری که از عملکردهای ارائه شده توسط پیادهسازیهای بلاک چین موجود ناراضی هستند ، شروع شود .
هارد فورک بیت کوین (Bitcoin Hard Fork) تغییر اساسی در پروتکل بلاک چین بیت کوین است. این تغییر منجر به شکلگیری دو رمز ارز میشود ، یک رمز ارز که از پروتکل قبلی پیروی میکند و دیگری که تابع نسخه جدید خواهد بود . یک هارد فورک نیاز به ارتقا همه گرهها یا کاربران به آخرین نسخه از نرمافزار پروتکل را دارد . زمانی که هارد فورک بیت کوین اتفاق بیفتد ، نرمافزار پیادهسازی بیت کوین و روشهای استخراج آن به روزرسانی میشوند . وقتی کاربر نرمافزار خود را بروزرسانی میکند ، نسخه جدید تمام تراکنشهای نسخه قبلی را رد خواهد کرد . بدین ترتیب شاخه جدیدی از بلاک چین ایجاد میشود .
هارد فورک باعث میشود بلاکها و تراکنشهای نامعتبر قبلی معتبر باشد ، یا بالعکس .
از زمانی که بیت کوین به وجود آمده ارزهای دیجیتال متفاوتی با نامهای مشابه بیت کوین ایجاد شده است . در یک هارد فورک ، به دارندگان توکنهای موجود در بلاک چین اصلی ، در زنجیره جدید نیز توکن تعلق می گیرد . اما ماینرها باید انتخاب کنند که کدام بلاک چین را برای ادامه کار تایید میکنند . بیت کوین XT نیز یکی از اولین هارد فورک های بیت کوین بود . همچنین بیت کوین کش و بیت کوین گولد از جمله این رمز ارزها هستند .
دلایل ایجاد هارد فورک چیست؟
از جمله دلایل ایجاد یک هارد فورک می توان به موارد زیر اشاره کرد :
افزودن عملکرد جدید جهت بهبود کارایی
معکوس کردن و بازگردانی تراکنشها در معاملات
از بین بردن خطرات امنیتی مهم که در نسخههای قدیمی نرم افزار وجود دارد .
سافت فورک چیست ؟
سافت فورک (soft fork) یک بهروزرسانی در نرمافزار است که با نسخه قدیمی سازگاری دارد . همه کاربران چه نرمافزار خود را آپدیت کرده یا نکرده باشند ، میتوانند بلاکهای جدید شبکه را دریافت کرده و اطلاعات بلاک چین را به دفترکل خود اضافه کنند . همچنین اگر ساختار آدرسهای شبکه را تغییر دهند ، کاربران هنوز هم میتوانند به شیوه سابق از شبکه استفاده کرده و با آدرسهای قدیمی خود تراکنش ارسال کنند .
تفاوت سافت فورک و هارد فورک در چیست ؟
سافت فورک یا هارد فورک هر دو شکاف ایجاد میکنند اما با این تفاوت که یک هارد فورک دو زنجیره بلوک ایجاد میکند ، اما نتایج استفاده از یک سافت فورک تنها در یک زنجیره بلوکی مشخص و دریافت میشود .
هارد فورک زمانی اتفاق میافتد که بخواهیم یک در شبکهی ارزی مانند بیتکوین شاخهی متفاوتی به وجود بیاوریم ، حال اگر تغییرات این فورک جدید با هم سازگار باشند یک سافت فورک به وجود میآید. هنگام استفاده از یک هارد فورک ، بلاک چینهای قدیمی و جدید هر دو در کنار هم وجود دارند ، به این معنی که نرم افزار باید به روز رسانی شود تا طبق قوانین جدید کار کند .
با توجه به تفاوت در امنیت بین هارد فورک و سافت فورک ، تقریباً همه کاربران و توسعه دهندگان طرفدار هارد فورک هستند ، حتی اگر به نظر برسد که یک سافت فورک میتواند تغییرات مورد انتظار را حاصل کند . تعمیرات اساسی بلوکها در یک زنجیره بلوک به قدرت محاسباتی فوق العادهای نیاز دارد ، اما حریم خصوصی حاصل شده از یک هارد فورک بسیار بیشتر و قابل اعتمادتر از سافت فورک است .
اولین فورک بیت کوین چیست ؟
اولین فورک یا انشعاب شبکه بیت کوین ، لایت کوین است . شبکه BTC برای تأیید تراکنشها حدود ۱۰دقیقه زمان نیاز داشت . این موضوع پایین بودن مقیاسپذیری بیت کوین را نشان میداد در نتیجه اولین فورک بیت کوین یعنی لایت کوین (LTC) در سال ۲۰۱۱ ایجاد شد .
لایت کوین مانند بیت کوین با الگوریتم اثبات کار یا Proof of Work فعالیت می کند . چارلی لی در ابتدا قصد داشت با فورک بیت کوین تنها ، مشکل مقیاسپذیری بیت کوین را بهبود دهد و در ادامه، تصمیم گرفت تا از لایت کوین یک ابزار قدرتمند برای پرداختهای بینالمللی بسازد . اهداف لایت کوین شبیه به اهداف بیت کوین است . البته با این تفاوت که برخلاف بیت کوین که استخراج رمزارز و بلاک جدید در آن با توجه به حل کردن معادلات پیچیده ریاضی انجام میگرفت ، الگویی با عنوان Scrypt جایگزین شده است . به عبارت سادهتر، یک استخراجکننده یا ماینر (Miner) به جای حل کردن معادلات پیچیده ریاضی ، از الگوی Scrypt کمک میگیرد تا تراکنشها به جای ۱۰ دقیقه ، در ۲.۵ دقیقه تأیید شوند .
لایت کوین هم دقیقاً مثل بیت کوین دارای عرضه کل محدود است ، البته با این تفاوت که تنها ۸۴ میلیون واحد LTC در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارند .
لازم به ذکر است هیچکدام از رمزارزهایی که از شبکه بیت کوین انشعاب یافتند ، قدرت مقابله با بیت کوین را نداشتند و به عنوان رقیب جدی برای آن محسوب نخواهند شد . با این حال تفاوتهای اساسی بیت کوین و لایت کوین عبارت اند از :
عرضه کل توکنها : عرضه کل بیت کوین برابر با ۲۱ میلیون واحد BTC است . عرضه کل لایت کوین ۸۴ میلیون واحد LTC است .
سرعت تراکنشها : در لایت کوین شاهد کاهش زمان تأیید تراکنشها، نسبت به بیت کوین هستیم .
ارزش در بازار سرمایه : لایت کوین ظرفیت بازار کمتری نسبت به بیت کوین دارد ، چرا که در بیت کوین ، میزان تقاضا بالا و میزان عرضه پایین است . ( فورک بیت کوین چیست )
بیت کوین کش هارد فورک بیت کوین
در سال ۲۰۱۷ گروهی از توسعهدهندگان بیت کوین با حمایت راجر ور (Roger Keith Ver)، تصمیم گرفتند با اجرای هارد فورکی در بلاک چین بیت کوین ، سایز بلاکها را از ۱ مگابایت به ۸ مگابایت افزایش دهند . این کار باعث میشد که مقیاسپذیری شبکه افزایش یافته و مشکل کارمزدها و ترافیک شبکه تا حدی برطرف شود . این هاردفورک در سال ۲۰۱۷ اتفاق افتاد و بلاک چین بیت کوین را به دو قسمت تقسیم کرد : بیت کوین و بیت کوین کش .
بیت کوین کش هم حالا به عنوان یک شبکه مستقل از بیت کوین شناخته میشود . بیت کوین کش که توکن آن با علامت اختصاری BCH در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت میکند ، در نتیجه یک برنامه رقابتی برای بهبود پروتکلهای شبکه بیت کوین ایجاد شد .
تفاوتهای اساسی بیت کوین و بیت کوین کش عبارت اند از :
تفاوت در سختی شبکه : با توجه به نوسانات موجود در بازار، قدرت محاسباتی در پشت هرکدام از دو شبکه بیت کوین کش و بیت کوین میتواند، بسیار متفاوت ارزیابی شود.
تفاوت در اندازه بلاکها : بیت کوین، اندازه بلاکهای خود را در حد یک مگابایت حفظ کرده و اندازه بلاکهای بیت کوین کش به ۳۲ مگابایت افزایش یافته است.
قراردادهای هوشمند و تأمین مالی غیر متمرکز : شبکه بیت کوین کش استفاده از زبانهای مربوط به قراردادهای هوشمند مثل Cashscript را برای فعال کردن عملکردهای پیچیدهتر در دستور کار قرار داده است
صدور توکن : با در نظر گرفتن فورک بیت کوین و به وجود آمدن بیت کوین کش، شبکه Bcash از پروتکل ساده لجر یا همان SLP برای انتشار و صدور توکنها استفاده میکنند.این پروتکل به توسعهدهندگان اجازه صدور توکنهای BCH را می دهد تا در فضایی مشابه با فضای بلاکچین اتریوم مشغول به فعالیت شوند.
سیستم کارمزد در شبکه بلاکچین : فورک بیت کوین باعث شده است تا شبکه بیت کوین کش هیچ تغییری از تراکنشهای تأییدنشده را مورد پذیرش قرار ندهد و آنها را غیر قابل برگشت تلقی کند. ( هارد فورک بیت کوین چیست )